1. Begrippenlijst

Duurzame stad

De stad is een toonvoorbeeld op gebied van duurzaamheid en circulariteit voor haar bewoners, burgers en bedrijven en zet zich daarmee nationaal en internationaal op de kaart. Een doordacht en ambitieus klimaatbeleid heeft als doelstelling om de effecten van de klimaatwijziging te verminderen of te voorkomen, en om maatregelen te nemen ter beheersing van de negatieve effecten van de klimaatverandering.

Klimaatmitigatie

De omvang van de klimaatwijziging zoveel mogelijk beperken door de emissies van CO2 en broeikasgassen te verminderen. 

• Energie: het energieverbruik beperken, het energiegebruik rationaliseren en de resterende vraag invullen met duurzaam geproduceerde energie;
• Aanpassen van de huidige productie- en consumptiepatronen en circulaire economie: steeds meer eindeloze materialen gebruiken en afval voorkomen, hergebruiken en ten slotte recycleren;
• Mobiliteit: zo duurzaam mogelijk verplaatsen met oog op bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid;
•  ...

Klimaatadaptatie

De kwetsbaarheid van de stad, haar infrastructuur en haar bevolking voor de gevolgen van de klimaatwijziging verminderen, en de stad robuust maken tegen een toename van deze gevolgen in de nabije toekomst.

• De groenoppervlakte uitbreiden en de groenstructuur versterken met een zo hoog mogelijke natuurkwaliteit;
• Het drinkwaterverbruik beperken, het hemelwater gebruiken, het grondwaterpeil beschermen en het afvalwater zuiveren, …;
• …

Milieukwaliteit

Een gezonde leefomgeving creëren voor de inwoners van de stad en de biodiversiteit in stedelijke ecosystemen bewaren.

• Hinderlijke lucht- en geluidsemissies beperken en de blootstelling hieraan van bewoners maximaal voorkomen;
• Ruimte: een minimale ruimte-inname en een optimale functiemix bij alle bouw- en ontwikkelingsprojecten;
• Bodem: bodemverontreiniging voorkomen en waar nodig de bodem saneren;
• Biodiversiteit verhogen;
•  …

2. Kader van de oproep

De stad was een van de eerste ondertekenaars van de Europese Burgemeestersconvenant, waarin ze zich engageert om tot de kopgroep van steden te behoren die de aanpak van de klimaatverandering hoog op de agenda plaatsen. Tegen 2030 moet de CO2-uitstoot worden teruggedrongen met 50% of meer, terwijl de hele stad CO2-neutraal moet zijn tegen 2050. Tegelijkertijd erkent de stad ook de effecten die de klimaatwijziging vandaag reeds met zich meebrengt, en waarmee in de toekomst meer en meer rekening moet worden gehouden. Antwerpen wil een duurzame stad zijn voor haar bewoners, bezoekers en bedrijven.

Rolverdeling

De afdeling Klimaat & Leefmilieu Antwerpen (K&L) is de trekker van de oproep en zal het volledige proces begeleiden. K&L ontwierp de oproep, staat mee in voor de verspreiding van de oproep via diverse communicatiekanalen, begeleidt het voorbereidend traject in de selectiefase via een netwerkmoment en ondersteunt de adviescommissie bij selectie via het aanleveren van thematische expertise.

3. Doel van de oproep

De stad wil samen met bewoners, organisaties en bedrijven werk maken van een duurzame stad. Via deze oproep ondersteunt ze vernieuwende en veranderingsgerichte projecten met een sterke voorbeeldfunctie. Met deze oproep houdt de stad de vinger aan de pols van sterke ideeën die klaar zijn voor ontwikkeling, en projecten die uit de startblokken willen schieten. Er wordt kennis ontwikkeld rond nieuwe thema’s, een vernieuwende aanpak of meer samenwerking binnen en buiten de stad, en stakeholders kunnen elkaar vinden. 

Korte termijn

Indieners krijgen kansen om hun projectidee te verfijnen, en ze kunnen een netwerk en een doelgroep aansnijden die zonder de ondersteuning moeilijk te bereiken zouden zijn. De thema’s onder het vaandel van 'duurzame stad' worden via de projecten op de agenda geplaatst van een brede groep belanghebbenden zoals bewoners van de stad en verenigingen. Voor sommige belanghebbenden is het een eerste aanraking met de thematiek, voor anderen is het een verdieping of een verbreding.

Lange termijn

Door het gelopen traject groeit er diepere kennis bij een brede groep actoren rond het thema. We besteden aandacht aan leren van goede voorbeelden of valkuilen. Daarom willen we dat de projectvoorstellen ook aandacht hebben voor leren en communiceren. Hierbij zal het Klimaatfonds zelf ondersteuning bieden. Om de impact van de projecten ook na afloop maximaal te maken, is het belangrijk om al tijdens de uitvoering aandacht te hebben voor duurzame verankering van het project (van de activiteit, het aanbod, de manier van (samen)werken) of de resultaten). Via goede communicatie is breder leren in de stadsgemeenschap (stedelijke diensten, sociale organisaties en bedrijven) mogelijk.
Burgers, burgercollectieven, ondernemingen, verenigingen, overheidsinstellingen en andere kunnen tot die groep behoren. Er is inzicht in de rollen en verantwoordelijkheden van de verschillende stakeholders. De kennis en de resultaten van het project worden zoveel mogelijk verankerd bij de verschillende partijen en geven desgevallend de mogelijkheid om na afloop een duurzame samenwerking aan te gaan. Dit alles leidt tot een vergroot draagvlak voor de langetermijnstrategie van de stad in haar Klimaatplan 2030. Het doel is steeds om toonaangevende projecten die de stedelijke duurzaamheidsambities kracht bijzetten, in de kijker te zetten.

4. Wie kan een project indienen?

Alle rechtspersonen, feitelijke verenigingen en natuurlijke personen die volgens het algemene reglement kunnen deelnemen.

5. Ondersteuning

Financieel

De algemene regels van het Klimaatfonds gelden: zie het algemeen reglement van het Klimaatfonds. Deze oproep is een algemene (werkings)oproep, geen investeringsoproep: enkel werkingskosten komen in aanmerking, geen investeringskosten.

Samenwerken met de stad

• Begeleiding: aan elk project wordt een ‘meter’ of ‘peter’ vanuit de stedelijke diensten toegewezen. Deze volgt de voortgang van het project mee op vanuit de stad, biedt stedelijke kennis ter zake aan, en is het eerste aanspreekpunt voor specifieke noden zoals stadsbrede communicatie. Deze begeleiding is op vraag en is afhankelijk van de beschikbaarheid van expertise en middelen bij de stad.
• Communicatie: projecten worden uitgenodigd om deel te nemen aan de communicatie die vanuit EcoHuis/Antwerpen voor Klimaat en Klimaatfonds wordt opgezet. Uiteraard blijven projectleiders zelf eigenaar van hun project en is er een akkoord nodig  van de projectleiders over de inhoud van de communicatie vanuit de stad. 

6. Evaluatie

Dit is een open oproep, wat betekent dat er geen inhoudelijke of thematische focus wordt opgelegd, zolang het project aansluiting vindt bij het vooropgesteld kader rond klimaatmitigatie, klimaatadaptatie en milieu. Er wordt geen beperking opgelegd inzake de fase waarin een project zich moet bevinden of het type project dat kan worden ingediend. Zo komen zowel experimentele projecten, als pilootprojecten die een technologie in de praktijk willen testen, als nieuwe vormen van samenwerken en organiseren, in aanmerking, zolang ze in overeenstemming zijn met de bepalingen in het reglement Klimaatfonds.

Beoordeling selectiecriteria

Projectvoorstellen worden beoordeeld volgens de basiscriteria vastgelegd in het reglement Klimaatfonds.

KWALITEIT	op 30 punten
Haalbaarheid Het doel, de nodige middelen, het stappenplan met timing zijn duidelijk geformuleerd en realiseerbaar binnen de looptijd van het project. De haalbaarheid wordt inzichtelijk gemaakt door een helder plan van aanpak. Hierbij wordt in het bijzonder aandacht gegeven aan de timing, de eventuele samenwerking tussen de verschillende actoren, de nodige resources alsook het beoogde resultaat. Indien de aanvraag geen plan van aanpak (inclusief stappenplan, timing, betrokken actoren en beoogd resultaat) bevat of het verwachte resultaat wordt als niet haalbaar ingeschat, wordt de aanvraag niet gesteund. Engagement, ervaring en expertise Uit het dossier blijkt de aanwezigheid van voldoende ervaring, expertise en engagement van de projectpartners in verhouding tot de complexiteit van het project. De betrokken partners tonen aan via referenties dat zij over de nodige ervaring en expertise beschikken om het project succesvol uit te voeren. Indien de kandidaat geen relevante referenties kan voorleggen waaruit ervaring en/of expertise blijkt, wordt het engagement van de kandidaat grondig bekeken. Door het nodige engagement kan het gebrek aan ervaring gecompenseerd worden Samenwerking, participatie en sociale inclusie Afhankelijk van het project en de ervaring van de indiener, kan het wenselijk zijn om samen te werken met partners. Samenwerken is geen vereiste. Om de slaagkansen te verhogen, wordt verwacht dat alle partijen die cruciaal zijn voor het succes van de oplossingen betrokken worden in het project. Deze betrokkenheid kan aangetoond worden door een formeel engagement van de verschillende partners door bijvoorbeeld een intentieverklaring. Anderzijds kunnen ook consortia van partijen zich inschrijven voor de projectoproep. Hierbij treedt één partij op als inschrijver en verantwoordelijke voor het project. Alle communicatie met de stad Antwerpen verloopt via deze partij. Indien de betrokkenheid van de sleutelactoren in de aanvraag niet wordt aangetoond, wordt de aanvraag verworpen. Het project vertrekt zoveel mogelijk van het principe van maximale participatie, en betrekt waar nodig verschillende actoren uit de maatschappij (burgers, bedrijven, middenveld, kennisinstellingen).
IMPACT EN DUURZAAMHEID	op 50 punten
Duurzame stad Het project levert een aantoonbare bijdrage aan de ontwikkeling van een duurzame stad. De inschrijver geeft in zijn dossier aan welke impact hij/zij beoogt te realiseren met het project, in welk domein. De verwachte resultaten worden hierbij gekoppeld met de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (zie begrippenlijst of www.sdgs.be/nl). Vernieuwende en veranderingsgerichte projecten Het projectdossier toont aan op welke manier het project bijdraagt aan de maatschappelijke verandering(en) waarop het mikt, via het concept ‘Verdieping, verbreding, opschaling’. Daarbij wordt ook nagegaan in welke mate het project tot duurzame blijvende resultaten kan leiden die op termijn zonder subsidiëring kunnen blijven bestaan.
MATE WAARIN BEROEP GEDAAN WORDT OP STEDELIJKE ONDERSTEUNING	op 20 punten
Inhoudelijke samenwerking Via de projectoproep wil de stad Antwerpen projecten maximaal ondersteunen door de kandidaat te informeren omtrent het beleid in Antwerpen, mee na te denken over de mogelijkheden van de uitrol van project, het promoten van het project via stedelijke partners en kanalen, het inzetten van het stedelijk netwerk etc. In de projectaanvraag specifieert de kandidaat welke ondersteuning/samenwerking belangrijk is, welke samenwerking met de stad hij/zij voor ogen heeft en wat de meerwaarde hiervan is voor het project. De beoordeling van de inhoudelijke ondersteuning gebeurt in functie van de haalbaarheid en meerwaarde voor beide partijen en het project. Gevraagde financiële ondersteuning De kandidaat kan beroep doen op financiële ondersteuning tot 80% van de projectkosten, met een maximum bedrag van 50.000 euro. In de projectaanvraag specifieert de kandidaat welke financiële ondersteuning gevraagd wordt en hoe deze middelen ingezet zullen worden. Bij de beoordeling wordt rekening gehouden met de relatie tussen gevraagde financiële ondersteuning en de verwachte impact van het project.
TOTAAL	100

Deze subcriteria worden beoordeeld volgens deze tabel:

Kwaliteit (3 subcriteria)	Steunbaar
	Niet steunbaar
Impact (2 subcriteria)	Zeer goed
	Goed / neutraal
	Eerder zwak
	Niet steunbaar
Stedelijke ondersteuning (2 subcriteria)	Quick Win
	Beperkt intensief
	Zeer intensief
	Te ambitieus/ niet steunbaar

 

Als een kandidaat op 1 van de subcriteria door de adviescommissie de beoordeling “niet steunbaar” krijgt toegekend, dan kan het dossier niet worden weerhouden.

7. Procedure en planning

Stap 1: Lancering

De stad lanceert de oproep begin 2022 via haar eigen communicatiekanalen en die van haar partners.

Stap 2: Indieningsfase

In deze fase kan de kandidaat een projectaanvraag indienen. De stad stelt hiervoor een template ter beschikking. De stad voorziet tijdens deze periode (winter – voorjaar 2022) in begeleiding via de organisatie van informatie- en netwerkmomenten en/of communicatie waar dialoog kan ontstaan met experts, stedelijke medewerkers, of een breder netwerk. Zo kunnen projectideeën rijpen in samenwerking met alle mogelijke geïnteresseerde partijen. Dit kan bijvoorbeeld via een pitch van projectideeën tijdens een georganiseerd netwerkmoment. 

Stap 3: Ontvangst dossiers en controle op ontvankelijkheid

De ontvangst en de ontvankelijkheid van een projectvoorstel worden door de stad bevestigd binnen een termijn van 15 kalenderdagen. Deze termijn is een richttermijn. Wanneer een projectvoorstel in functie van de ontvankelijkheidsvoorwaarden onvolledig is, kan aan de projectindiener binnen deze termijn worden gevraagd om het dossier aan te vullen. Projecten worden ten laatste ingediend op 15/04/2022.

Stap 4: Selectiefase

Een adviescommissie beoordeelt de (ontvankelijke) ingediende projectvoorstellen en brengt een gemotiveerd advies uit aan het college van burgemeester en schepenen, dat beslist over de goed te keuren projecten. De selectie gebeurt conform de beschrijving in art. 6.

Stap 5: Bekendmaking en opstart

De geselecteerde projecten worden aangekondigd en kunnen meteen van start gaan na datum van goedkeuring. Elk project start met een kennismakingsvergadering met de meter/peter.

Stap 6: Projectuitvoering en opvolging

Projecten duren maximaal 2 jaar. De indiener is trekker van het project en is verantwoordelijk voor de uitrol. Tijdens de uitvoering van een project worden er tussentijdse mijlpalen bepaald. Deze zijn door de stad vastgelegd op 6 maanden, 1 jaar en 2 jaar. Minstens op deze mijlpalen wordt het project besproken met de meter/peter. De stad heeft het recht de toelage of een deel ervan terug te vorderen, als blijkt dat de projectindiener (en dus de toelageontvanger) zich niet gehouden heeft aan de voorwaarden en de aangegane engagementen.

Stap 7. Afronden project

We voorzien een gezamenlijk leermoment met alle participanten van de oproep. Projecten worden maximaal 2 jaar na indiening beëindigd. De afronding en eindafrekening worden voltooid via het indienen van een eindverslag conform artikel 17 van het algemeen reglement. Na afronding kan aan de projectuitvoerders gevraagd worden om de resultaten toe te lichten op toekomstige infosessies en workshops in kader van het Klimaatfonds.