Een centrale verwarming voor heel de stad

De stad Antwerpen wil in de toekomst zoveel mogelijk gebouwen op haar grondgebied verwarmen op een duurzame manier. Warmtenetten zijn hierin een sleutelelement. 

Een warmtenet is als een centraal verwarmingssysteem, maar dan voor een hele wijk of stad. Bij deze manier van verwarmen, wordt er vaak restwarmte van een groot bedrijf gebruikt, die anders verloren gaat. De restwarmte wordt aangesloten op een ondergronds buizennetwerk van waterleidingen. Deze leidingen verwarmen de gebouwen via een warmtewisselaar die aangesloten is aan de chauffages in de huizen. Zo kunnen grote delen van een wijk voorzien worden van verwarming en warm water.

De stad wil hiermee de uitstoot van CO2 tegen 2030 drastisch verminderen met 71.000 ton per jaar. Dat komt overeen met de jaarlijkse warmtevraag van 33.500 woningen.

 

Een warmtenetwerk vervoert overtollige warmte van een bron (vaak industrie) naar afnemers die warmte nodig hebben voor hun verwarming of sanitair (vb. appartementsgebouwen, zorginstellingen, scholen).

 

Roadmap 2030

Voor de aanleg van warmtenetten zijn infrastructuur, investeringen en samenwerkingen nodig. Om warmtenetten economisch interessant te maken, zijn afspraken met grote leveranciers en afnemers noodzakelijk. De stad heeft een stappenplan klaar: de 'Roadmap 2030'.

De bedoeling is om vraag en aanbod van warmte op elkaar af te stemmen. Er is namelijk heel wat industrie die overschotten van warmte hebben dat nu onnodig uitgestoten wordt. Die warmte (aanbod) zou via een buizennetwerk gebracht kunnnen worden tot bij vb. ziekenhuizen, appartementsgebouwen, plekken die veel warmte nodig hebben (vraag). 

De Roadmap is een stappenplan voor de uitrol van de warmtenetten in negen pilootzones. Het eerste warmtenet op Nieuw Zuid en Blue Gate is al aangelegd en effectief in werking. In Antwerpen Noord wordt een tweede net aangelegd, het Warmtenetwerk Antwerpen Noord.

Het warmtenet is voorzien op verdere groei, zodat tegen 2050 tot 200.000 gezinnen of 50% van de Antwerpse gebouwen kunnen genieten van deze duurzame verwarmingsmethode. Het eerste net zal zich uitstrekken langs de Scheldekaaien en op Linkeroever. In een latere fase kan ook langsheen de Ring een warmtetransportverbinding worden aangelegd. De reservatiestroken voor de buizen van het warmtenet worden daarvoor nu reeds voorzien.

 

Een voorbeeld: Warmtenetwerk Antwerpen Noord

Overtollige warmte van productieprocessen uit de haven en afvalwater, wordt geleid naar de dichtbevolkte wijk in Antwerpen Noord waar de warmtevraag groot is. In eerste instantie voorzien Indaver en Port of Antwerp er een basisnet naar de industrie, waarna Fluvius er in opdracht van de stad Antwerpen een residentieel warmtenet aan zal koppelen. Indaver en Port of Antwerp sloten daartoe een langetermijnovereenkomst af met Boortmalt, en Fluvius met Woonhaven voor de levering van warmte.

Naast de bedrijven, zullen niet minder dan drieduizend huishoudens, 7 scholen en meerdere openbare gebouwen aan dit warmtenetwerk toegevoegd worden. Deze gebouwen zullen dan met duurzame restwarmte verwarmd worden, er komt geen fossiele brandstof meer aan te pas.

 

Warmtenetten als een stuk van de puzzel naar duurzame warmte

Warmtenetten zijn een van de grootste schakels in duurzame warmte maar ze zijn niet overal toepasbaar. Voor sommige locaties, zoals in de minder dichtbebouwde gebieden buiten de kernstad, kunnen we denken aan andere scenario's zoals zonnepanelen, warmtepompen en zonneboilers. Daarom werkt de stad voor elke wijk in Antwerpen scenario's op maat uit. Dat gebeurt in nauw overleg met de distributienetbeheerders, andere stadsdiensten en organisaties.