Al 40 jaar lang vind je Buurtwerk Posthof in Oud-Berchem. In hun locatie in de Patriottenstraat verzamelen ze een bont allegaartje van activiteiten met een sociale insteek. Zo vind je er een sociaal restaurant, een digipunt, jeugdwerking Kras, huiswerkbegeleiding of een geriefbib. Maar de persoon die vandaag iets meer vertelt over de werking is Bram, drijvende kracht achter stadsakker.

Bram: “Stadsakker is een organisatie die meer eetbaar groen wil voorzien op verloren plekken in de stad. Zo beheren we bijvoorbeeld tuintjes aan de Vlijtstraat, maar werken we ook intensief samen met een landbouwer uit Wommelgem. Door in de stad eetbare planten te voorzien, meerjarigen zoals fruit of kruiden, werken we aan korte keten producten die hier direct in de sociale restaurants verwerkt kunnen worden.”

(lees verder onder de afbeelding)

Klimaatadaptatie als uitgangspunt

Voor Stadsakker is klimaatadaptatie een uitgangspunt in de werking. Het was voor Bram dan ook een logische stap om de eigen locatie te ontharden. Dankzij de steun van de Koning Boudewijnstichting en de Antwerpse Klimaatpremie, werd het plan ook financieel haalbaar.

Bram: “Begin 2021 diende ik al een eerste vraag in om op onze binnenkoer met water en groen aan de slag te gaan. We hadden al wel een regenwaterput van 3.000 liter, maar dat was niet voldoende om gedurende een heel jaar onze toiletten te kunnen spoelen. We zochten naar een manier om nog meer water op te vangen. Onze eigen kennis rond water en groen konden we ook op onze koer in praktijk omzetten. Maar ook het advies van de stad droeg bij aan wat we hier uiteindelijk realiseerden.”

(lees verder onder de afbeelding)

Niet alles is technisch haalbaar

Een van de grootste uitdagingen in dit project was om de regenwaterputten een plek te geven in de ondergrond.

Bram: “We beschikken over verschillende platte daken, met een totaaloppervlak van ongeveer 560 vierkante meter, waarvan we er ongeveer 300 konden aansluiten op de regenwaterputten. Na de berekeningen voor de Klimaatpremie, bleek dat we waterputten van minstens 12.000 liter moesten steken. Om echt lange, droge periodes door te komen zouden we 17.000 liter moeten voorzien. Helaas leende de ondergrond zich niet voor zulke constructies. Je komt in een stad namelijk vaak een wirwar van buizen of ondergrondse leidingen tegen. Omdat sommige buizen elkaar hinderen, was het ook niet mogelijk om alle daken op de putten aan te sluiten.”

Omdat de locatie van Stadsakker vlot bereikbaar was, kon de aannemer met een kleine kniklader aan de slag en moesten er geen grote kranen ingeschakeld worden om 12.000 liter regenwaterputten onder de grond te krijgen.

Ook de plantvlakken die zich tussen de looplijnen bevinden en de halfverharding onder de fietsenstalling, dragen mee bij tot een groenere koer, waar regenwater geen plassen meer achterlaat.

(lees verder onder de afbeelding)

Je leert veel bij

Bram: “Omdat we ingesloten zitten tussen verschillende gebouwen, komt de zon slechts in 1 plek. Het was even zoeken tot mijn collega Aisha de plantenlijst af had, aangepast aan de schaduw.. Ook over de materialen leerden we wel wat bij. Wij hadden graag de stenen die we uitbraken gerecupereerd, maar in sommigen was cadmium verwerkt. Die slijpen zou ongezond geweest zijn.”

Ook van het overleg met de verschillende gebruikers van de locatie, stak Bram veel op. Sommige activiteiten hebben echt wel nood aan verharding. Bijvoorbeeld om een bepaald spel te spelen. Dankzij het wervend verhaal van groen en rust en veel overleg werd er een compromis gevonden dat voor iedereen werkt.

Bram: “Uiteindelijk hebben we 20m² volledig kunnen ontharden en vergroenen. Andere stukken kregen een waterdoorlatende verharding.”

(lees verder onder de afbeedling)

Vele handen maken licht werk

Bram: “Na de grote werken, mochten dee kinderen van Kras nog meehelpen aan de speelplekken en de plantjes in de grond steken. Doordat zij actief mogen meewerken aan dit project, maken ze het zich eigen. Ze leren veel bij, maar ze gaan er ook voorzichtiger mee om, aangezien het iets is dat ze zelf gemaakt hebben.”

Als alles goed loopt, zijn de werken tegen eind april afgerond en kan Bram het project indienen voor een Klimaatpremie. Ondertussen raad hij iedereen aan om zelf op zoek te gaan naar plekken die onthard kunnen worden en nodigt hij je tegelijkertijd uit om eens een kijkje te nemen bij Posthof in de Patriottenstraat.

Zelf aan de slag

Wil je zelf met groen en water aan de slag? Neem dan contact op met de adviseurs van de stad via plantwerpen@antwerpen.be. Vertel hen je droombeeld en samen bekijken jullie hoe jouw project in aanmerking komt voor de Antwerpse Klimaatpremie.

De Antwerpse Klimaatpremie steunt projecten die:

• Een dak vergroenen,
• Verharding uitbreken en vergroenen,
• Regenwater hergebruiken of
• Regenwater laten infiltreren.