Natuurinclusief bouwen in de stad

20.000 insecten per dag

Je hoeft niet altijd naar documentaires te kijken om wonderlijke natuur te aanschouwen. Je kan ook gewoon in de stad rondlopen. Tijdens de zomermaanden vertoeft de gierzwaluw in onze streken. Deze vogel, vreemd genoeg niet verwant met een gewone zwaluw maar met de kolibrie, eet ongeveer 20.000 insecten per dag. Zo maken gierzwaluwen onze omgeving een pak leefbaarder. Ook in de toekomst kunnen ze belangrijk zijn voor ons. Door de klimaatverandering is de kans groot dat tropische muggen nog meer hun weg zullen vinden naar onze contreien. Dan zullen we blij zijn met een medestander als de gierzwaluw. Gierzwaluwen zijn dan ook wettelijk beschermd.

Nesten verdwijnen

De gierzwaluw doet alles in de lucht, van eten tot slapen en zelfs paren. Hij stopt alleen met vliegen om een nest te maken en jongen groot te brengen. De gierzwaluw nestelde vroeger in rotsen, maar heeft zich al eeuwenlang prima aangepast aan een stedelijke omgeving. Ze maken hun nesten in kleine holtes die hoog genoeg zijn en die vinden ze onder meer achter kapotte ventilatieroosters, onder dakpannen en in steigergaten van gebouwen. Gierzwaluwen zijn erg honkvast en keren het liefst jaar na jaar terug naar hetzelfde nest. 
Maar de stad verandert natuurlijk. Gebouwen en huizen worden gerenoveerd en door strenge isolatienormen worden holtes vaak dichtgemaakt. Dat is goed voor het energieverbruik, maar een groot probleem voor de gierzwaluw. Gelukkig kunnen we daar met zijn allen iets aan doen door meer natuurinclusief te (ver)bouwen. En de stad neemt daar graag het voortouw in.

 
Succesvolle projecten in Antwerpen

Langblokken in de wijk Luchtbal

Hier huisde vroeger een kolonie van een duizendtal gierzwaluwen. Ze maakten gebruik van ventilatiegaten onder de vensterbanken. Bij een renovatie in 2002 sloegen de buurtbewoners alarm omdat ‘hun’ gierzwaluwen niet meer in hun nesten konden. Met alle betrokken partijen werd er beslist om 150 nestkasten op te hangen. Die kasten hadden meteen succes en later kwamen er nog eens 150 kasten bij. 

Het Steen

Het Steen werd de afgelopen jaren gerenoveerd. Daarbij zou een deel afgebroken worden, met daarin bekende nestplaatsen. Om dat te compenseren werden er 25 steigergaten opengemaakt in een ander deel van het gebouw. Daarvan waren er al snel 17 bezet, een groot succes. 

Sint-Jacobskerk

Ook de Sint-Jacobskerk is aan renovatie toe. Na het succes van Het Steen besloot AG Vespa nog voor de start van de renovatie een controle te doen van het gebouw. Daarbij bleek dat er een heel aantal steigergaten konden omgebouwd worden tot nesten voor de gierzwaluw. Door de dikke muren van de kerk zijn deze gaten heel geschikt qua diepgang. Een bijkomend voordeel is dat de nesten ook langer koel blijven in hete zomers. 

De Leerexpert 

Bij een renovatie van een gedeelte van deze school sloegen buurtbewoners alarm. Ze zagen dat gierzwaluwen hun vertrouwde nesten niet meer konden invliegen omdat werfdoeken de ingang versperden. De werken werden stilgelegd. In plaats van de luchtroosters volledig dicht te maken met platen, wat oorspronkelijk de bedoeling was, werd er beslist om onderaan de platen een invlieggat te maken voor de gierzwaluwen. 

Wandel deze zomer eens voorbij deze locaties en probeer de gierzwaluw te spotten. Ben je van plan om zelf te verbouwen? Denk dan aan de gierzwaluw bij het maken van je plannen. Met eenvoudige ingrepen zorg je er misschien wel voor dat de gierzwaluw misschien wel in jouw woning een nest maakt.