Met de step op stap voor zuivere lucht

Samen met het Stedelijk Lyceum Quellin deelt De Wereldreiziger een gebouw aan de drukke Quellinstraat. De ligging aan deze street canyon in het hart van de stad zorgt ervoor dat gezondere lucht en een aangenamere schoolomgeving belangrijk zijn voor beide scholen. Aan het project Zuivere Lucht namen ze enthousiast deel en droegen zo hun steentje bij.

Bye bye bus

“Onze school vindt bewegen belangrijk. We gaan dan ook wekelijks met onze leerlingen zwemmen,” steekt juf Greet Brits van wal. “Zoals vele scholen namen we hiervoor twee keer per week de bus. We stelden echter vast dat de kinderen langer in de bus zaten dan dat ze konden zwemmen.” Een foute situatie, zeker als je weet dat de school op amper twee kilometer van het zwembad ligt. Daarom nam De Wereldreiziger een gedurfde beslissing: ze schrapten het busvervoer naar het zwembad en investeerden in de aankoop van 72 steps. Een beslissing met alleen maar voordelen, zo bleek.

Een makkelijke rekensom

een kleine onderhoudskost. “De aankoop van de steps, helmen, bescherming en steprekjes kostte minder dan 5000 euro, terwijl de school op jaarbasis meer dan 6000 euro uitgaf aan het busvervoer van en naar het zwembad alleen,” zegt directeur Jef Groffen. “De investering is dus al na één schooljaar terugverdiend. Zeker als je weet dat we ook andere uitstappen proberen te maken met de steps. Als ze haalbaar zijn natuurlijk.” Het geld dat we uittrokken voor het onderhoud, heeft de school nog niet nodig gehad. Daarmee kocht ze uitrusting voor kleuters en enkele grote steps voor grote leerlingen.

Zitten wordt bewegen

In de plaats van ‘zitten’ in de bus, zijn de leerlingen sportief bezig tijdens de verplaatsingen. “Voor veel van onze leerlingen bleek steppen niet zo gemakkelijk,” zegt zorgleerkracht Catherine Maystre. “Maar onze leerkrachten werkten hen bij tot volwaardige steppers die zich veilig kunnen bewegen in het verkeer.” En ook de kleutertjes varen er wel bij. Zij krijgen nu al steples om in het eerste leerjaar mee te kunnen gaan zwemmen.
(Lees verder onder de afbeelding)

Minder verkeer is minder uitstoot 

Met het derde voordeel is iedereen gebaat. Door wekelijks twee busritten heen en terug uit het verkeer te halen, draagt De Wereldreiziger bij aan minder vervuilende stoffen in de lucht en een gezondere leefomgeving. En ook het klimaat vaart er wel bij doordat er minder fossiele brandstoffen verbrand worden.

"Elke steptocht blijft een hele onderneming, maar de impact op het milieu, onze begroting en onze leerlingen is significant,” concludeert de directeur. “En ons initiatief kent navolging: ook stedelijke basisschool Studio Dynamo investeerde inmiddels al in steps! Super toch?”

Onderdompelen in Zuivere Lucht

Maar het bleef niet bij steps alleen. Samen met het Stedelijk Lyceum voerde De Wereldreiziger nog andere acties voor schonere lucht. Het hele lerarenkorps zette zich in om het thema ‘luchtkwaliteit’ te verankeren in de dagelijkse schoolwerking. “Die brede betrokkenheid kwam niet vanzelf,” zo vertelt juf Greet. “We lieten het thema luchtkwaliteit verschillende keren aan bod komen op onze personeelsvergadering. Met de steun van MOS (Milieuzorg Op School) Provincie Antwerpen organiseerden we een inspiratie- en denkmoment voor onze collega’s, waaruit heel wat mooie ideeën kwamen. Elke twee maanden proberen we nu voor alle leerlingen een educatieve activiteit rond luchtkwaliteit te voorzien. Zo gingen verschillende van onze klassen tijdens Dikke Truiendag aan de slag met luchtzuiverende planten.” Die plantjes passen trouwens binnen een breder experiment met luchtzuiverende planten- en mosmuren binnen de school.
(Lees verder onder de afbeelding)

Luchtkwaliteit meten

De luchtkwaliteit in de klas wordt samen met de leerlingen op verschillende momenten gemeten. “Wat we uit de eerste metingen begin 2020 geleerd hebben, is dat het niet zo vanzelfsprekend is om de CO2-waarden in de klas continu onder de richtwaarde van 900 deeltjes per miljoen (ppm) te krijgen, ook al hebben we echt een openramen- en opendeurenbeleid,” zegt leerkracht Fenna Verschueren van het Stedelijk Lyceum. “Tijdens Corona lukte dat wel, maar dat leidde vaak tot erg koude klassen in de winter. Door de ramen heel de tijd open te zetten kwam er ook meer lawaai en vervuilde lucht van de straat de klassen binnen. Dat laatste hebben we kunnen vaststellen via metingen met stikstofdioxidemeetbuisjes”. 

Ook iBird maakt de binnenluchtkwaliteit in de klas visueel. Deze educatieve luchtkwaliteitsmeters in de vorm van een vogelhuisje helpen om zelfs de kleinsten bewust te maken van gezonde lucht. Ook het verhaal ‘Terra is ziek’ zal daarbij helpen. Via eenvoudige tekeningen en een mooi filmpje leren de kleuters via het verhaal van Terra (de aarde) en Laura (de zon) over luchtkwaliteit en over het complexe thema van de opwarming van de aarde.

Een aangename schoolomgeving

Ook een aangename, veilige en gezonde schoolomgeving is belangrijk voor de school. Daarom werkte De Wereldreiziger samen met de buurt een nota uit met aanbevelingen voor de plannen voor de heraanleg van de Quellinstraat. Directeur Jef Groffen: “Samen met onze buurtbewoners werkten we twee voorstellen uit om de verkeerssituatie in de omgeving grondig te wijzigen en zo de luchtkwaliteit in onze schoolomgeving te verbeteren. Jammer genoeg werden deze voorstellen niet weerhouden. Wel komen er op vraag van onze nota minder parkeerplaatsen. Er zullen nu enkel nog laad-en loszones zijn in de helft van de straat. Ook het verdwijnen van de vele stationair draaiende bussen in onze straat na het einde van de werken op de Rooseveltplaats, zal hopelijk een positief effect hebben op de luchtkwaliteit.” 

Op de school zelf kwamen op de speelplaats grote plantenbakken met bomen. De leerlingen – van eerste kleuterklas tot zesde jaar middelbaar onderwijs - braken een deel van de tegels uit en vervingen die door milieuvriendelijke houtsnippers. “Ze zorgen niet alleen voor meer vergroening en waterinsijpeling, ze zorgen ook voor een mooie speelplaats voor onze leerlingen,” besluit directeur Groffen.